Lương Gross và Net là gì? Lương Gross, Net bao gồm những thứ gì?

Lương Gross và Net là gì? Đây là hai khái niệm khá mới lạ với hầu hết người lao động ở Việt Nam. Người lao động chỉ quan tâm đến tháng lĩnh lương được bao nhiêu, có cầm được số tiền như trên hợp đồng lao động đã ký hay không trong khi đó phần nhiều các công ty cũng không chủ động đề cập đến vấn đề này với người lao động. 

Tuy nhiên khi đi xin việc ở bất cứ một công ty nào, bạn cũng nên hỏi rõ xem công ty đó trả cho nhân viên lương Gross hay Net. Tại sao lại như vậy? Bởi hiểu được lương Gross và Net là gì rất quan trọng, bạn cần nắm rõ hai khái niệm này nếu muốn bảo đảm quyền lợi của mình.

Vậy khi xin việc, bạn nên chọn nhận lương Gross hay lương Net? Nên chọn loại lương nào để bảo đảm quyền lợi của mình? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp tất cả những thắc mắc của bạn.

Lương Gross và Net là gì ?

Lương Gross là gì ? Lương Gross bao gồm những gì ? Chúng ta cùng tìm hiểu khái niệm về 2 loại lương này mà người lao động có thể nhận. 

1.1. Lương Gross

Lương Gross là khoản tiền người lao động nhận được bao gồm lương cơ bản và các khoản phụ cấp, trợ cấp, hoa hồng,… Tuy nhiên với lương Gross thì hàng tháng người lao động phải trích ra một khoản để đóng các loại bảo hiểm, các loại thuế theo quy định của nhà nước. 

Theo Theo Quyết định số 595/QĐ-BHXH có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2017, người lao động phải đóng góp cho 3 quỹ : quỹ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp số tiền chiếm 32.5% lương. Trong đó, 22% đã được doanh nghiệp đóng từ quỹ công ty, phần còn lại là 10.5% sẽ do người lao động tự đóng góp. 

Sau khi đã trừ đi một số tiền đóng vào các loại quỹ trên, người lao động sẽ cần đóng tiếp thuế thu nhập cá nhân. Theo khoản 1, điều 9 thông tư 111/2013/TT-BTC, phần giảm trừ gia cảnh là 9 triệu đối với người nộp thuế. 

Để hiểu rõ hơn về vấn đề này ta sẽ xem ví dụ sau: 

Giả sử mỗi tháng công ty trả lương Gross cho bạn là 22 triệu, bạn sẽ nhận được 25 triệu vào cuối tháng nhưng sau đó bạn phải trích ra 10.5% để đóng các loại bảo hiểm, quỹ. Khi đó bạn còn lại : 22 – 22x10.5% = 19.69 triệu.

Khi đó bạn sẽ mang 19.69 triệu này đi tính thuế thu nhập cá nhân. Phần tính thuế sẽ là 19.69 triệu trừ đi 9 triệu giảm trừ gia cảnh bản thân, vậy còn 10.69 triệu. Mức thuế TNCN sẽ được tính theo 7 bậc, trong trường hợp này ta chỉ tính đến bậc 3, cụ thể như sau :

• Bậc 1: thu nhập tính thuế đến 5 triệu đồng, thuế suất 5%:

5 triệu đồng × 5% = 0.25 triệu đồng

• Bậc 2: thu nhập tính thuế trên 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng, thuế suất 10%:

(10 triệu đồng - 5 triệu đồng) × 10% = 0.5 triệu đồng

• Bậc 3: thu nhập tính thuế trên 10 triệu đồng đến 18 triệu đồng, thuế suất 15%:

(10.69 triệu đồng - 10 triệu đồng) × 15% = 0.1035 triệu đồng

Như vậy số tiền bạn còn lại là 19.69 – 0.25 – 0.5 – 0.1035 = 18.365 triệu đồng.

1.2. Lương Net là gì?

Lương Net là lương bạn nhận được sau khi đã trừ hết các khoản phải đóng góp như quỹ bảo hiểm, thuế thu nhập cá nhân hoặc một số khoản phải khấu trừ của người lao động... Hay nói cách khác, lương Net là lương Gross đã trừ đi 10.5% tiền đóng góp cho các quỹ bảo hiểm và tiền thuế thu nhập cá nhân.

Khi nhận lương Net thì các khoản này do công ty trích từ lương Gross ra để đóng góp cho người lao động, chúng ta chỉ việc cầm về số lương đã khấu trừ các khoản trên. Như ví dụ trên thì người lao động sẽ nhận về số tiền lương là 18.8365 triệu đồng. Như vậy, lương Net là số tiền lương thực tế mà người lao động sẽ lĩnh còn lương Gross chính là tổng thu nhập. 

Đơn vị: triệu đồng
LƯƠNG GROSS	22.0
Bảo hiểm xã hội (8%)	1.76
Bảo hiểm y tế (1,5%)	0.33
Bảo hiểm thất nghiệp (1%)	0.22
Thu nhập trước thuế	19.69
Giảm trừ gia cảnh bản thân	9.0
Thu nhập tính thuế	10.69
Thuế thu nhập cá nhân	0.8535
LƯƠNG NET	18.8365

Cách quy đổi lương Net sang lương gross

          Với những doanh nghiệp trả lương Gross thì người lao động có thể tự mình đóng góp các khoản quỹ bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân. Còn với những doanh nghiệp trả lương Net thì người lao động cần biết cách quy đổi giữa hai loại lương để nắm được các khoản đóng quỹ và thuế mà doanh nghiệp đã trả thay mình.

Bước 1. Xác định thu nhập làm căn cứ quy đổi (TNQĐ)

Trong đó:

• Thu nhập thực nhận là tiền lương, tiền công không bao gồm thuế mà người lao động nhận được hàng tháng (Tiền lương người lao động bỏ túi hay chính là lương Net)

• Các khoản trả thay là các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền do người sử dụng lao động trả cho người lao động theo hướng dẫn tại điểm đ, khoản 2, Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC (Tiền nhà, bảo hiểm nhân thọ, tiền thẻ chơi gôn, thẻ chơi quần vợt,….)

• Các khoản giảm trừ bao gồm: giảm trừ gia cảnh; giảm trừ đóng bảo hiểm, quỹ hưu trí tự nguyện; giảm trừ đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học theo hướng dẫn tại Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC

Bước 2: Xác định thu nhập tính thuế ((xác định theo Phụ lục số 02/PL-TNCN ban hành kèm theo thông tư 111/2013/TT-BTC)

STT	Thu nhập làm căn cứ quy đổi (TNQĐ)	Thu nhập tính thuế
1	Đến 4.75 triệu đồng (trđ)	TNQĐ/0.95
2	Trên 4.75 trđ đến 9.25trđ	(TNQĐ – 0.25 trđ)/0.9
3	Trên 9.25 trđ đến 16.05trđ	(TNQĐ – 0.75 trđ )/0.85
4	Trên 16.05 trđ đến 27.25 trđ	(TNQĐ – 1.65 trđ)/0.8
5	Trên 27.25 trđ đến 42.25 trđ	(TNQĐ – 3.25 trđ)/0.75
6	Trên 42.25 trđ đến 61.85 trđ	(TNQĐ – 5.85 trđ)/0.7
7	Trên 61.85 trđ	(TNQĐ – 9.85 trđ)/0.65

 

Bước 3: Xác định thuế TNCN phải nộp (áp dụng cách tính thuế rút gọn theo Phụ lục số 01/PL-TNCN ban hành kèm theo thông tư 111/2013/TT-BTC

Bậc	Thu nhập tính thuế	Thuế suất	Tính số thuế phải nộp
1	Đến 5 triệu đồng (trđ)	5%	5% TNTT
2	Trên 5tr đến 10tr	10%	10% TNTT – 0.25 trđ
3	Trên 10tr đến 18tr	15%	15% TNTT – 0.75 trđ
4	Trên 18tr đến 32tr	20%	20% TNTT – 1.65 trđ
5	Trên 32tr đến 52tr	25%	25% TNTT – 3.25 trđ
6	Trên 52 tr đến 80tr	30%	30 % TNTT – 5.85 trđ
7	Trên 80 trđ	35%	35% TNTT – 9.85 trđ

Bước 4: Tính lương Gross

Lương Gross = Lương trước thuế/0.895

Trong đó: 

• Lương trước thuế = Lương Net + Thuế TNCN 

• Lương trước thuế là lương Gross đã trừ đi 10.5% để đóng góp cho các quỹ bảo hiểm, tức lương trước thuế là 89.5% lương gross.

Vẫn với ví dụ trên: Giả sử một tháng lương Net của bạn là 18.805 triệu đồng.

Các bước quy đổi từ lương Net sang lương Gross của bạn như sau:

Bước 1: Tính thu nhập làm căn cứ quy đổi: 

TNQĐ = 18.8365 – 9 = 9.8365 (triệu đồng)

Trong đó: 

• Không có các khoản trả thay 

• Các khoản giảm trừ: 9 triệu đồng giảm trừ gia cảnh bản thân 

Bước 2: Xác định thu nhập tính thuế

9.8356 triệu đồng thuộc khoảng trên 9.25 trđ đến 16.05trđ nên thu nhập tính thuế sẽ là
TNTT = (9.8365 – 0.75)/0.85 = 10.69 triệu đồng

Bước 3: Xác định thuế thu nhập cá nhân.

10.69 triệu đồng thuộc bậc 3: trên 10tr đến 18tr nên thuế TNCN phải nộp sẽ là TTNCN = 10.69 x 15% - 0.75 = 0.8535triệu đồng 

Vậy lương trước thuế của bạn sẽ là 18.8365 + 0.8535 = 19.69 triệu đồng

Vậy lương Gross sẽ là 19.69/0.895 = 22 triệu đồng.

Trên đây là cách thủ công để người lao động có thể tự quy đổi từ lương Net sang lương gross. Bạn có thể tham khảo cách tính lương trên Timviec365.vn nhé. 

Lương Gross và Net, người lao động nên chọn loại lương nào để được lợi?

Thoạt nhìn thì vẻ lương Net có lợi hơn vì đó là số tiền người lao động nhận được mà không phải mất công đóng góp các khoản quỹ bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân, còn nhận lương Gross thì ta lại có cảm giác bị mất đi một khoản, tiền đã về tay nhưng còn phải chi cho các loại quỹ và thuế nữa. 

Có lẽ lương Net giúp ta tiết kiệm công sức vì không phải tính toán các khoản đóng góp mỗi tháng nhưng thực tế người lao động nhận lương Net có nhiều khả năng phải đối mặt với rủi ro hơn. Xem xét bản chất của 2 loại lương này, ta thấy lương Gross minh bạch và rõ ràng hơn so với lương Net. Từ mức lương Gross, bạn có thể tính được mức lương Net của mình qua hướng dẫn chi tiết ở trên. Theo đó, tính được số tiền mà công ty đóng cho bạn vào các quỹ bảo hiểm, thuế thu nhập cá nhân nếu có. Nếu chỉ nhận lương Net, bạn sẽ không biết những khoản đóng góp đó là bao nhiêu. Nếu bạn nhận lương Net sẽ có 2 trường hợp xảy ra như sau:

3.1. Trường hợp 1

Công ty nào hoạt động đàng hoàng thì sẽ trả bạn đúng lương Net như trong hợp đồng và tự công ty sẽ tính từ lương Net đó ra lương Gross để đóng góp các khoản bảo hiểm cũng như thuế TNCN cho bạn. Công ty sẽ đăng ký với cơ quan bảo hiểm mức lương Gross mà họ đã tính ra từ lương Net của bạn.Đồng thời khi nhận lương bạn cũng sẽ nhận được bản sao kê các loại tiền đóng góp cũng như thuế TNCN mà công ty đã trả cho bạn. 

Ví dụ: Công ty trả lương cho bạn là 18.8365 triệu vào cuối tháng, công ty sẽ tính ngược ra lương Gross của bạn là 22 triệu và lấy số 22 triệu đó để đóng các khoản quỹ và thuế. Ở đây mức lương bạn nhận được sẽ không có sự chênh lệch dù bạn chọn nhận lương Gross hay lương Net.

Trong trường hợp này bạn có thể yên tâm các quyền lợi của mình đã được đảm bảo.

3.2. Trường hợp 2

Là trường hợp người lao động đối mặt với nhiều rủi ro. Bởi lẽ có những công ty, doanh nghiệp vì muốn tiết kiệm ngân sách mà sẵn sàng giở những “chiêu trò”,  không đóng bảo hiểm đầy đủ cho người lao động như đã ghi trong hợp đồng.

Phần 10,5% này do doanh nghiệp đóng góp thay cho người lao động, trên giấy tờ thì phần đó tính vào lương của người lao động nhưng vì không trực tiếp trả cho người lao động nên nhiều doanh nghiệp đã lợi dụng “ăn bớt” số tiền đó. Họ không đóng bảo hiểm cho người lao động nhưng hàng tháng vẫn trừ vào lương khoản tiền này. Như vậy người lao động thực chất không được đóng bảo hiểm nhưng tiền lương thì vẫn tính theo mức đã đóng rồi. 

Hoặc hàng tháng công ty trả cho bạn lương Net. Nhưng họ sẽ đăng ký với cơ quan BHXH mức lương thấp hơn mức họ trả cho bạn đồng thời đóng BHXH, BHYT, BHTN, thuế TNCN,… theo mức lương thấp đó. Có thể bạn không để ý và không phát hiện ra nhưng với việc đóng các quỹ bảo hiểm và thuế TNCN rất thấp như vậy sẽ trực tiếp làm giảm quyền lợi của bạn khi gặp các vấn đề về an sinh xã hội, thai sản, thất nghiệp,...

Các chuyên gia khuyên rằng người lao động nên thỏa thuận nhận lương Gross để bảo vệ quyền lợi của mình dù phải tự đóng bảo hiểm cũng như thuế thu nhập cá nhân.

Cần lưu ý rằng thường thì những công ty nước ngoài sẽ chuộng việc trả lương Gross cho nhân viên. Nếu như họ trả lương Net thì bạn cũng sẽ nhận được bản kê khai các khoản bảo hiểm và thuế mà họ đã đóng cho bạn. Điều này giúp đảm bảo sẽ không có “chiêu trò” nào xảy ra. 

Trong khi đó các công ty Việt Nam lại thường trả lương Net cho nhân viên hơn. Trên thực tế hầu hết người lao động ở nhiều công ty Việt Nam đều không biết hàng tháng công ty đóng bao nhiêu tiền bảo hiểm cho mình bởi công ty không công khai và họ cũng không biết để tìm hiểu kỹ càng. Trong thực tế làm việc, nhiều người Việt không hiểu, không biết công ty đóng cho mình bao nhiêu tiền hàng tháng vào bảo hiểm xã hội, bởi vì công ty không kê khai điều này cho người lao động. 

Do đó, nếu trong trường hợp bạn không thể thỏa thuận với công ty để nhận lương Gross mà nhà tuyển dụng và bạn làm việc với nhau trên lương Net thì bạn nên hỏi rõ mức đóng bảo hiểm mà công ty sẽ đóng  cho bạn.

Hy vọng bài viết trên đây sẽ giúp các bạn hiểu rõ về khái niệm lương Gross và Net là gì cũng như cách đảm bảo các quyền lợi của mình.

>>> Xem thêm các bài viết:

• Tổng hợp các mẫu đề xuất tăng lương cho nhân viên
• Kế toán - Ngành nghề ổn định và luôn cần thiết trong xã hội